ဝိပႆနာဆိုတာ ဘာလဲ

ဗုဒၶသာသနာေတာ္မွာ ဒါန ကုသိုလ္လုပ္ငန္း၊ သီလ ကုသိုလ္လုပ္ငန္း၊ သမထဘာဝနာ ကုသိုလ္လုပ္ငန္း၊ ဝိပႆနာဘာဝနာ ကုသိုလ္လုပ္ငန္းရယ္လုိ႔ လုပ္ငန္းႀကီး ေလးခု ရွိပါတယ္။
အဲဒီေလးခုမွာ ဒါနကုသိုလ္လုပ္ငန္း ဆိုတာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ အမ်ားစုနဲ႔ အကၽြမ္းဝင္ေနၾကပါတယ္။ လုပ္ေနၾကပါ တယ္။ အဲဒီ ဒါန ကုသိုလ္လုပ္ငန္းက တစ္ဆင့္တက္လိုက္လွ်င္ သီလ ကုသိုလ္လုပ္ငန္းပါ။ အဲဒီ သီလ ကုသိုလ္ လုပ္ငန္းမွာ ဦးေရနည္းသြားပါတယ္။
သမထ ကုသိုလ္လုပ္ငန္းမွာ သီလ ကုသိုလ္လုပ္ငန္းထက္ ပိုၿပီး ဦးေရ နည္းသြားပါတယ္။ ဝိပႆနာကုသိုလ္ လုပ္ငန္းမွာေတာ့ လံုးဝလုပ္ကို မလုပ္ဖူးေသးတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနပါတယ္။ လူတစ္ရာမွာ တစ္ေယာက္ႏႈန္းေလာက္ေအာင္ ဝိပႆနာ မပြားဖူးေသးသူေတြ ရွိေနပါတယ္။

ဘုန္းႀကီးတို႔ ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီး တကယ့္ အခ်ဳပ္အျခာအေနနဲ႔ ေဟာခ်င္တဲ့ တရားေတာ္က ဝိပႆနာ တရားပါပဲ။ ဘုန္းႀကီးတို႔ ဘုရားရွင္ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီး သကၠရာဇ္ ၁၀၃ခုႏွစ္၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႔မွာ ဘုရားအျဖစ္ကို ေရာက္ၿပီး၊ ဝါဆိုလျပည့္ေန႔မွာ ေဟာတဲ့ တရားဦး ဓမၼစၾကာကို ၾကည့္ပါ။ ဝိပႆနာတရားပါပဲ။

ေၾကာက္ေနၾကပါတယ္
~~~~~~~~~~~~~
အဲဒီ ေနာက္ပုိင္းလည္း ဝိပႆနာတရားေတာ္ကိုခ်ည္း အမ်ားဆံုး ေဟာေတာ္မူၿပီးေတာ့ နိဗၺာန္ဝင္ခါနီးမွာလည္း သုဘဒၵ ပရိဗိုဇ္ကို ဝိပႆနာတရားပဲ ေဟာၿပီး မေမ့ဖို႔ အပၸမာဒတရားနဲ႔ နိဂံုးခ်ဳပ္ နိဗၺာန္စံဝင္သြားပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ အမ်ားစုက ဘုရားရွင္ အမ်ားဆံုးေဟာခဲ့တဲ့ ဝိပႆနာတရားကို ေၾကာက္ေနၾက ပါတယ္။ ေတာ္ေတာ္ ခက္ခက္ခဲခဲ ပင္ပင္ပန္းပန္းႀကီး အားထုတ္ရတဲ့ တရားလို႔ထင္ၿပီး ေၾကာက္ေနၾက ပါတယ္။ ေၾကာက္ေနတဲ့အတြက္ အားမထုတ္တာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။
အဲဒီ ဝိပႆနာကို ေၾကာက္တာဟာ ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီး ေဟာၾကားတဲ့ “ဗုဒၶနည္းက် ဝိပႆနာ* ကို မေတြ႕ဖူးေသးလို႔ပါ။ ဘုန္းႀကီးတို႔ ဒီေန႔“ဗုဒၶနည္းက် ဝိပႆနာဆိုတာ ဘာလဲ* ဆိုတဲ့ တရားကိုေဟာျပပါမယ္။

ဝိပႆနာဆိုတာ
~~~~~~~~~
တရားနာ ပရိသတ္ မွတ္လည္းမွတ္မိေအာင္၊ နားလည္နားလည္ေအာင္၊ လကၤာေလးေတြ မွတ္ခ်င္တဲ့သူလည္း မွတ္လို႔ရေအာင္ လကၤာခ်ၿပီး ေဟာေပးပါမယ္။
“ဝိပႆနာဆိုတာ၊ ခႏၶာမွာ၊ ပညာေရွ႕သြား ႐ႈရမည္"
ဝိပႆနာဆိုတာ တျခား ခက္ခက္ခဲခဲႀကီး မဟုတ္ပါ။ မိမိတို႔ ႐ုပ္နာမ္ခႏၶာမွာ ပညာေရွ႕သြားၿပီး ပညာနဲ႔ ႐ႈၾကည့္ရမွာပါ။ ေအး၊ ဝိပႆနာ႐ႈတဲ့အခါမွာ သမထနဲ႔ ဝိပႆနာ ကြဲဖို႔လိုပါတယ္။ သမထ အားထုတ္တဲ့အခါမွာ သမာဓိအား ေကာင္းရပါမယ္။ သမာဓိ အားေကာင္းမွ သမထကိစၥၿပီးပါမယ္။ ဝိပႆနာမွာ ပညာေရွ႕သြား႐ႈရ ပါမယ္။ ပညာအားေကာင္းမွ ဝိပႆနာကိစၥ ၿပီးပါတယ္။

အာ႐ံုခ်င္းမတူပါ
~~~~~~~~~
ဝိပႆနာဆိုတာ ၿခံဳေျပာရရင္ ႐ုပ္ခႏၶာ၊ နာမ္ခႏၶာ ႏွစ္ပါး တစ္ပါးပါးမွာ ႐ႈရမွာပါ။ ႐ုပ္နာမ္ ပရမတ္ အာ႐ံုမွာ ႐ႈရမွာပါ။ သမထဆိုတာ ပညတ္အာ႐ံုမွာ ႐ႈရမွာပါ။ အ႐ႈခံ အာ႐ံုခ်င္းမတူပါ။
သမထ႐ႈတဲ့အခါ သမာဓိ ေရွ႕သြားရွိၿပီး သမာဓိ အားေကာင္းရပါတယ္။ ဝိပႆနာမွာ ပညာေရွ႕သြားရွိၿပီး ပညာ အားေကာင္းရပါမယ္။ ဒါေၾကာင့္ သမထနဲ႔ ဝိပႆနာဟာ ႐ႈပံု အေၾကာင္းကစၿပီး မတူပါဘူး။

ကိုယ္မွာ မ႐ႈ ခႏၶာ႐ႈ
~~~~~~~~~~~
ေအး၊ "ဝိပႆနာဆိုတာ၊ ခႏၶာမွာ၊ ပညာေရွ႕သြား ႐ႈရမည္" ဆိုတဲ့အတိုင္း ဝိပႆနာ႐ႈသူဟာ ကိုယ္မွာ မ႐ႈရပါ။ ခႏၶာမွာ ႐ႈရပါမယ္။
“ကိုယ္ႏွင့္ခႏၶာ၊ ခဲြျခားကာ၊ သိတာ ဉာတပရိညာ” ဆိုတဲ့အတိုင္း ဝိပႆနာ႐ႈလိုသူဟာ ဦးစြာပထမ ကိုယ္ႏွင့္ ခႏၶာကို ခြဲျခားၿပီး သိထားရပါမယ္။ ကိုယ္ဆိုတာ ထုိင္ၿပီးေတာ့ တရားေဟာ၊ တရားနာေနတဲ့ တစ္ေကာင္လံုးႀကီးကို ကိုယ္လို႔ေခၚပါတယ္။ ကုိယ္ဟာ ပညတ္ပါ။ ကိုယ္ကိုေတြ႕ရင္ ေမတၱာထားပါ၊ သို႔မဟုတ္ အသုဘပြားပါ။ သို႔မဟုတ္ မရဏႆတိပြားပါ။ အဲဒီ ေမတၱာ၊ အသုဘႏွင့္ မရဏႆတိတို႔ဟာ သမထတရားေတြပါ။

ခႏၶာအေၾကာင္း
~~~~~~~~
ဝိပႆနာ႐ႈရမွာက ႐ုပ္နာမ္ခႏၶာမွာ ႐ႈရမွာပါ။ ခႏၶာ ေတြ႕ရင္ ဝိပႆနာပြားပါ။ "ကိုယ္ႏွင့္ခႏၶာ၊ ခြဲျခားကာ၊ သိတာ ဉာတပရိညာ" ဆိုတဲ့အတိုင္း ယခု ကိုယ္ကို သိသြားၿပီ၊ ခႏၶာအေၾကာင္း ေျပာရေအာင္-
“ေဖာက္ျပန္ ခံစား မွတ္သား ျပဳျပင္ သိဝိညာဥ္၊ ငါးအင္ ခႏၶာ မွတ္” ဆိုတဲ့အတိုင္း ခႏၶာငါးပါးကို ျမန္မာ လို ေျပာရရင္ ေဖာက္ျပန္တဲ့ခႏၶာက တစ္ပါး၊ ပါဠိလို ႐ူပကၡႏၶာ သို႔မဟုတ္ ႐ုပ္ခႏၶာပါ။ ေဖာက္ျပန္တာက ႐ုပ္၊ ႐ုပ္ခႏၶာ၏ အလုပ္သည္ ေဖာက္ျပန္တဲ့အလုပ္ပဲ၊ ေအး၊ ေဖာက္ျပန္တဲ့ အလုပ္ကို ႐ုပ္ခႏၶာက လုပ္တယ္။ ခံစားတဲ့ အလုပ္က ေဝဒနာကၡႏၶာ၊ ေဝဒနာကၡႏၶာသည္ ခံစားတဲ့ အလုပ္ကို လုပ္တယ္။
မွတ္သားတဲ့ အလုပ္ကို သညာကၡႏၶာက လုပ္တယ္။ သညာကၡႏၶာသည္ မွတ္သားတဲ့ အလုပ္ကို လုပ္သည္။ ႏိႈးေဆာ္တိုက္တြန္း ျပဳျပင္တဲ့ အလုပ္ကို သခၤါရကၡႏၶာသည္ တိုက္တြန္းျပဳျပင္တဲ့ အလုပ္ကို လုပ္တယ္။ သိတဲ့ အလုပ္ကို ဝိညာဏကၡႏၶၶာက လုပ္တယ္။ ဝိညာဏကၡႏၶာသည္ သိတဲ့ အလုပ္ကို လုပ္တယ္။

ကိုယ္ႏွင့္ခႏၶာ
~~~~~~~
ေအး၊ ဘုန္းႀကီးတို႔ ပရိသတ္၊ ကိုယ္မွာ ခႏၶာငါးပါး ရွိပါတယ္။ ဝိပႆနာ ႐ႈရမယ္ဆိုရင္ ကိုယ္မွာမ႐ႈ၊ ခႏၶာမွာ ႐ႈရမွာပါ။ ႐ုပ္ခႏၶာသည္ ေဖာက္ျပန္တဲ့ အလုပ္ကို လုပ္ပါတယ္။ ေဝဒနာက ခံစားတဲ့ အလုပ္ကို လုပ္ပါတယ္။ စသည္ျဖင့္ ခႏၶာ တစ္ပါးႏွင့္တစ္ပါး အလုပ္ခ်င္းမတူပါ။ ခႏၶာခ်င္းမတူေတာ့ အလုပ္ခ်င္းလည္း မတူပါ။

ခႏၶာမကြဲရင္
~~~~~~~
ေဖာက္ျပန္တဲ့ ႐ုပ္ခႏၶာနဲ႔ ခံစားတဲ့ နာမ္ခႏၶာ မကြဲရင္ တရားအားထုတ္ရတာ ပင္ပန္းပါတယ္။ ကြဲရင္ မပင္ပန္း ပါ။ ေဖာက္ျပန္တဲ့ ႐ုပ္သေဘာကို ဘုရားရွင္က “ရဟန္းေတာ္မ်ား အိုခ်စ္သားတို႔၊ေဖာက္ျပန္တတ္ေသာေၾကာင့္ ႐ုပ္လို႔ေခၚတယ္” လို႔ ေဟာေတာ္မူပါတယ္။ အဘယ္ အနက္သေဘာေၾကာင့္ ေဖာက္ျပန္သလဲ။ အေအးေၾကာင့္ လည္း ေဖာက္ျပန္တယ္၊ အပူေၾကာင့္လည္း ေဖာက္ျပန္တယ္။ ေအးတယ္ဆိုတာ ႐ုပ္ပါ၊ ယခု ပူအိုက္ေနလို႔ ခႏၶာက ေဖာက္ျပန္ေနတယ္။ ႐ုပ္ဟာ ေဖာက္ျပန္တဲ့ အလုပ္ကို လုပ္ပါတယ္။ ပူလိုက္ ေအးလိုက္ပါ။ ရပ္မေနပါဘူး။ မွက္ကိုက္လို႔ ျခင္ကိုက္လို႔ ေဖာက္ျပန္တယ္။ ေလ၊ ေနပူ၊ ေျမြ၊ ကင္း၊ သန္း အေတြ႕အထိ တို႔ေၾကာင့္ ေဖာက္ျပန္ တယ္။

ဆက္ရန္...

*ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ ေတာင္စြန္း ဓမၼဒူတဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ “ဝိပႆနာဆိုတာ ဘာလဲ” စာအုပ္မွ -